Chorągiew Harcerzy

Historia

W grudniu 1940 r., na Zjeździe Instruktorskim w Perth w Szkocji, został wybrany komitet Naczelny ZHP na czas wojny, który również kierował pracą harcerzy na terenie W. Brytanii, nawet po utworzeniu w 1943 r. Obszaru Brytyjskiego ZHP. W tym okresie najczynniejszą gałęzią było Starsze Harcerstwo w kręgach i jednostkach przy oddziałach wojskowych. Stan jednostek młodzieżowych harcerzy wynosił tylko 4 drużyny i 1 zastęp.

Po zakończeniu wojny jednostki wojskowe przybywały do W. Brytanii, a z nimi ludność cywilna, szkoły i młodzież harcerska. Hufiec „Białowieża" swoje początki miał na Bliskim Wschodzie.

W czerwcu 1940 r., na skutek upadku Francji, drużyna harcerzy zorganizowana pół roku wcześniej w Paryżu przez hm Jerzego Zaleskiego przedostała się do Anglii. Krótki pobyt na Ealingu w zachodnim Londynie został przerwany przez naloty niemieckie, które spowodowały ewakuację do Dunalastair House w Szkocji. W tej okolicy, w lecie 1942 r., powstała 2 Drużyna Harcerzy im. Stuartów. Drużyna ta istnieje jako 2 Warszawska Drużyna Harcerzy im. Stefana Batorego. Jest to najstarsza bez przerwy działająca jednostka harcerzy w W.Brytanii.

Osobna Komenda Harcerzy w W. Brytanii powstała w 1946 r. W styczniu 1947 r. zakupiony został Dom Harcerski w Londynie, który stał się miejscem zbiórek harcerskich jednostek londyńskich, a w maju także siedzibą Komendy Obszaru Brytyjskiego ZHP. Jednocześnie w licznych obozach Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia zaczęły się organizować drużyny i gromady, najczęściej kierowane przez instruktorów z jednostek starszoharcerskich.

historiaharcerzy62.png

Obóz 20DH, Hufiec "Warszawa", Merdon Castle 1962

historiaharcerzy66.png

Orkiestra Hufca "Szczecin", Zlot w Lilford Park 1966

historiaharcerzy68.png

Obóz z Londynu we Francji 1968

W Londynie powstała 3 Drużyna Harcerzy im. Stefana Czarnieckiego, założona przez hm Janusza Sokołowskiego w lipcu 1947 r. W 1948 r. rozpoczęła się kolejna faza organizacyjna - tworzenie hufców: we wrześniu „Wilno" (obozy północne), następnie „Warszawa" (Londyn) i ,,Szczecin" (południowa Anglia), w styczniu 1948 r. „Warszawa” i „Szczecin” hufce pracują bez przerwy do dziś. Powstał także hufiec „Kraków" przy polskiej szkole w Diddington, Cambridgeshire, w listopadzie 1950 r.

W sierpniu 1948 r. odbył się Zlot Harcerzy na terenie lotniska Southrop w hrabstwie Gloucester z udziałem 336 harcerzy pod komendą hm Kazimierza Obtułowicza. Dalsza organizacja hufców związana była ze stopniowym opuszczaniem obozów przez żołnierzy i ludność cywilną oraz tworzeniem przez nich ośrodków w różnych miastach: „Białowieża" (październik 1948), „Gdańsk" (luty 1949 r.), „Wrocław" i „Gdynia" (wrzesień 1950), które działają do dziś i „Poznań" (wrzesień 1951). Tymczasem przestały istnieć hufce „Kraków", „Gdańsk" i „Wilno" (grudzień 1952 r.).

W sierpniu 1951 r. miała miejsce koncentracja obozów harcerzy w South Park Woods koło Haslemere, Surrey, pod komendą hm Kazimierza Obtułowicza. Zasadnicza zmiana organizacyjna nastąpiła w 1952 r. W marcu Komenda Harcerzy podzieliła teren W. Brytanii na dwie Chorągwie: „Piastowską" (południe) - stan 598, oraz „Jagiellońską" (północ) - stan 336. W dodatku powstały Samodzielne Ośrodki Harcerskie w Szkocji (stan - 74) i w Irlandii (stan - 9). W grudniu została zlikwidowana Komenda Harcerzy i Chorągwie zaczęły podlegać bezpośrednio Naczelnikowi. Ostateczna reforma organizacyjna nastąpiła w marcu 1954 r., kiedy to obydwie Chorągwie połączyły się w jedną Chorągiew Harcerzy w W. Brytanii.

W październiku 1956 r. powstał nowy hufiec „Wilno" na terenie Yorkshire, tak że w 1957 r. w skład Chorągwi wchodziło 8 hufców z 62 jednostkami - stan liczebny, 1186. W lecie 1957 r. 50 harcerzy wzięło udział jako reprezentacja ZHP w Światowym Jubileuszowym Jamboree w Sutton Park pod komendą hm Mieczysława Dulaka i jego zastępcy phm Janusza Sokołowskiego. W tym samym czasie i miejscu w obozie przyjamborowym pod komendą hm Stanisława Smolenia w pierwszym tygodniu i phm Bogdana Szwagrzaka w drugim tygodniu wzięło udział 172 Harcerzy.

W styczniu 1960 r Chorągiew przyczyniła się do organizacji jubileuszowego zlotu ZHP w Lilford Park przy udziale ponad 1000 harcerzy i zuchów.

W styczniu 1962 r została zakupiona posiadłość w dolinie rzeki Wye, która stała się stanicą hufca „Szczecin” W lutym 1963 r powstał ostatni z nowych Hufców ”Łódź”.

historiaharcerzy75.png

Obóz Hufca "Gdynia" w Llannor 1975

historiaharcerzy78.png

Złaz Wędrowników "Młody Las" w St. Briavels 1978

historiaharcerzy79.png

Obóz Hufca "Gdynia" w Urbes, Francja 1979

Zlot Millennium w Lilford Park był wielkim organizacyjnym sukcesem Chorągwi, przy udziale ponad tysiąca harcerzy, zuchów, instruktorów i gości. Podczas zlotu Chorągiew otrzymała sztandar ufundowany przez Brygadowe Koło Młodych „Pogoń".

Jednostki Chorągwi Harcerzy w W. Brytanii zajęły pierwsze miejsce na każdym z pierwszych pięciu Światowych Zlotów. Na Monte Cassino (1969) i w Comblain-la-Tour (1982) komendant Chorągwi pełnił również funkcję komendanta Zlotu Harcerzy, z obsadą instruktorów z Chorągwi; w Clumber Park (1994) członkowie Chorągwi byli odpowiedzialni za obsadę zarówno Komendy Głównej jak i Komendy Harcerzy.

W 1969 r Chorągiew liczyła 1791 harcerzy.

W 1971 r. Okręg zakupił posiadłość w Fenton w Lincolnshire, która stała się Centralną Stanicą Harcerską. W 1973 r. rozpoczęto coroczne Złazy Wędrownicze „Młody Las", które wciąż cieszą się powodzeniem. Odbyły się trzy zloty Chorągwi: w 1977 r. w St. Briavels - komendant hm Bogdan Szwagrzak, w 1985 r. w Clumber Park - komendant hm Stanisław Berkieta i w 1993 r. w Barnswood - komendant hm Jan Parkola.

Przestały działać hufce „Łódź" (1976), „Poznań" (1976) i „Lwów" (1991), ale wciąż pozostaje pięć, z których dwa obchodziły w 1997 roku 50-lecie.

historiaharcerzy97.png

Brama Obozu 50-lecia Hufca "Szczecin" 1997

historiaharcerzy05.png

Obóz Hufca "Wilno" 2005

historiaharcerzy10.jpg

Obóz 8LDH, Hufiec "Warszawa", Zlot 100-lecia 2010

Po ogłoszeniu IIIciej Rzeczypospolitej w 1990r, Hufiec Szczecin razem z Hufcem harcerek Pomorze pierwsi pojechali na obóz do Polski w 1991r. Obozowali na Gajówce Hysne w puszczy niepołomickiej, niedaleko od Krakowa. Komendantem wyprawy był hm. E. Kasprzyk, komendantem obozu phm. R. Janczyński. Podczas obozu zwiedzali Kraków, Wieliczkę, Zakopane, Oświęcim, Częstochowe. Wędrownicy uczestniczyli w Pielgrzymce młodzieżowej w Częstochowie oraz odbyli wędrówkę w okolicach Zakopanego. W tym samym roku wędrownicy z 13 DW im J.Grzesiaka „Czarnego” z Hufca „Wilno” urządzili obóz wędrowny w Tatrach. Komendantem Obozu był pwd. Henryk Bąk.

Wszystkie Hufce teraz już obozowały w Polsce, Hufiec „Warszawa” zorganizował złaz Hufca w Bieszczadach w 1997, a Hufiec „Wilno” zorganizował wyprawę na Litwę, do Wilna w 1998.

W 2003 r wędrownicy Hufca „Warszawy” pod komendą Hufcowego Hm. Krzysztofa Jaśinskiego odbyli rejs żeglarski do Polski żaglowcem ORP „Iskra”. Wiezli ze sobą pamiątki po lotnikach, marynarzach i żołnierzach poległych w czasie IIgiej wojny Światowej. Pamiątki będą umieszczone w Muzeum Wojska Polskiego i Marynarki Wojennej w Gdynii.

W 2004 r. odbył się okolicznościowy Zlot ZHP z okazji 60 rocznicy Powstania Warszawskiego, Komendantem Zlotu Harcerzy „Kotwica” był hm Marek Szablewski, Komendant Chorągwi WB. Obozy Chorągwi Harcerzy zajęły pierwsze miejsce w punktacji zlotowej na Zlocie „Szare Szeregi” w Okuniewie w 2004, obóz Hufca „Szczecin”, Komendant hm Aleksander Szwagrzak, i na Światowym Zlocie ZHP w USA w 2006, obóz 1KDH, Komendant pwd Carlos Varela.

W 2007 r. Hufiec „Warszawa” zorganizował drugi złaz Hufca w Polsce w Borach Tucholskich.

Na Jubileuszowym Zlocie ZHP w Polsce w 2010 było osiem obozów z Chorągwi WB. Komendantem Zlotu Harcerzy był hm Robert Rospędzihowski, Komendant Chorągwi WB. W 2015 r., po wielu lat, odbył się ponownie Zlot Chorągwi Harcerzy jako część Zlotu Okręgu Wielkiej Brytanii "Odwaga". Komendantem Zlotu Harcerzy był phm Janek Lasocki.

historiaharcerzy14.png

Wędrownicy Hufca "Wrocław" w Rzymie 2014

historiaharcerzy15.jpg

Konkurs Musztry, Obóz Hufca "Wilno", Zlot Okręgu 2015

historiaharcerzy19.jpg

Zimowisko 1KDH, Hufiec "Warszawa", 2019